Een ochtendhumeur, grote mond en zo bijdehand dat je als ouders af en toe de discussie bijna lijkt te verliezen (krijgt mijn kind nu ook debatteren op school?), maar het meeste typerende voor een puber in huis blijft wel zijn of haar onredelijkheid. Was je lieve dochter of zoon een paar maanden geleden nog een engeltje zwevend op haar of zijn eigen wolkje, en werd alles zonder twijfel of te veel weerwoord van je aangenomen, wanneer de pubertijd begint breekt het gedonder los. Maar geen paniek, want naast dat pubers vaak het bloed onder je nagels vandaan kunnen halen, is de pubertijd ook een bijzondere tijd waarin jij juist dichter bij je kind kan komen dan je in eerste instantie zou verwachten. Met deze 5 survival tips voor moeders van puberdraken, ben jij helemaal voorbereid:
TIP 1: Het gaat om acceptatie
Wat wij vaak als volwassenen vergeten, is dat je kind met het ontwikkelen van zijn of haar puberbrein een fantastische maar tegelijkertijd mega grote verandering meemaakt! Opeens wordt er nagedacht over zaken waar eerder niet eens bij werd stil gestaan. Dit brengt natuurlijk ook een hoop nieuwe prikkels, informatie, zorgen en met name onzekerheid met zich mee. ‘Vinden mijn vrienden me wel grappig genoeg? Wie ben ik eigenlijk?’ Dan hebben we het nog niet eens over de groeispurt waardoor het lichaam van een puber alle kanten op schiet en groeit. Het is niet gek dat pubers bekend staan als ‘vooral aan zichzelf denkend’ en af en toe zelfs ‘een beetje egoïstisch’: voor het eerst in hun leven worden pubers zich heel erg zelfbewust. Ze voelen zich daardoor kwetsbaarder en kunnen om die reden wat gemene stekels opzetten.
Uiteindelijk is het belangrijk hoe jij als ouder hier op reageert en hier mee omgaat. Luister aandachtig naar wat je kind te vertellen heeft. Geef ruimte en accepteer het als jouw puber de ene dag maar 2 lettergrepen wil delen; de volgende dag kan het alweer anders zijn. Vraag daarom ook niet het hemd van het lijf: pubers hebben namelijk voelsprieten voor bemoei-vragen. Als je daarentegen inhaakt op iets wat jouw puber vertelt met een oprecht geïnteresseerde vraag, kan het zomaar zijn dat je een kijkje in de wereld van je puber te zien krijgt. Om te zorgen dat je puber zich geaccepteerd voelt, werkt het om in eerste instantie te luisteren en niet gelijk te oordelen. Yes, dit is soms best lastig, zeker omdat jij de antwoorden op veel vragen al weet. Maar het is juist belangrijk voor je kind om soms zelf een weg te vinden zonder jouw oordeel. Daarbij is het niet erg dat ze af en toe kopje onder gaan (zolang je ze maar niet laat verzuipen). De kans is groot dat door jouw open houding je puber aanklopt wanneer er een echt groot probleem is, en dat is waar het om gaat!
TIP 2: Stel grenzen
Dit betekent natuurlijk niet dat je alles maar moet accepteren wat jouw puber zegt en doet. Vanzelfsprekend is het soms onmogelijk om alles maar aan te horen zonder er iets van te zeggen. Hou hierbij wel rekening dat straffen weinig zin heeft, je kind voelt zich namelijk ‘volwassener’ worden en wil niet graag bij wijze van spreke in de hoek worden gezet. Een telefoon afpakken hakt er zeker in, maar let op dat het je kind opstandiger kan maken en het uiteindelijk meer afstand kan creëren tussen jullie. Gedrag komt altijd ergens vandaan. Probeer daarom in gesprek te gaan met je puber en maak op een heldere wijze de grenzen duidelijk. Geef daarbij ook aan, dat je je kind vertrouwt in het respecteren van die grenzen. Op deze manier geef je jouw puber het gevoel dat hij of zij zelf verantwoordelijkheid kan nemen voor zijn of haar daden. Daarnaast voelt een puber zich eerder gehoord. En een klein geheimpje tussen ons, al geven ze het nooit ofte nimmer toe: stiekem is je puber heel blij met de duidelijke grenzen die jij stelt.
TIP 3: Ga een gesprek aan mét je puber in plaats van tegen je puber
‘Je bent altijd te laat!’ en ‘Je denkt alleen maar aan jezelf’ zijn typisch voorbeelden van hoe je het beter niet kan aanpakken. Jep, we know it: waarschijnlijk heb je helemaal gelijk, pubers zijn nou eenmaal een beetje lui en self-centered zoals we je al hebben uitgelegd onder Tip 1, maar dit soort uitspraken naar jouw puber leveren helaas niet het gewenste resultaat op. Spreek ze daarom altijd aan op hun gedrag in plaats van hun persoon. Daarnaast helpt het om vragen te stellen in plaats van bevelen uit de delen. ‘Zou iemand me even willen helpen door de tafel te dekken?’ heeft bijvoorbeeld meer slagingskans dan ‘Jij dekt wel even de tafel hè, je zit toch al de hele dag achter de computer’. Wie weet krijg je alsnog soms ‘nee’ te horen, hier kan je natuurlijk op reageren. Maar vergeet niet, het kan zeker helpen om pubers gewoon even te laten puberen en in hun eigen puber-sopje te laten gaarkoken zo van tijd tot tijd. Dus wanneer jij een keertje een ‘nee’ zou accepteren, kan dat juist ervoor zorgen dat jouw puber de volgende keer vanuit zichzelf een keer opstaat. Iedere puber is anders, dus je voelt zelf de aanpak soms beter aan, maar de boodschap blijft: geduld, laten puberen en samen gesprekken voeren in plaats van verwijten maken (die jou ook nog eens veel energie kosten).
TIP 4: Stel je kwetsbaar op, ben eerlijk en geef het gevoel van veiligheid
Pubers zijn sneller onder de indruk wanneer je je emoties toont dan wanneer je de aanval inzet. Het werkt goed om simpelweg te benoemen waar je mee zit: ‘Ik snap goed dat je meer vrijheid wilt, maar ik vind het lastig om je helemaal los te laten. Misschien heb jij een idee over hoe we dat op een fijne manier voor ons allebei kunnen oplossen?’ Je zal zien dat je puber het enorm waardeert dat je je zo open en kwetsbaar opstelt. Wanneer jouw vertrouwen wordt beschaamd door je puber, werkt het om deze reden beter om je teleurstelling en verdriet te uiten in plaats van boos te worden. Ook wanneer je juist vindt dat je puber iets goed heeft aangepakt mag daar zeker een complimentje over gemaakt worden! ‘Ik vind het fijn dat je me dit zo eerlijk vertelt’ en ‘Nou, het klinkt alsof je er zelf al goed over hebt nagedacht en het goed zelfstandig hebt opgelost!’ Het vertrouwen van je kind in zichzelf krijgt een flinke boost en jouw puber voelt zich veilig om voor goede raad van alles te blijven delen. Let wel op: je puber hoeft niet alles van jou te weten, dus je hoeft ook zeker niet alles van je puber te weten.
TIP 5: Niet alles te serieus nemen, blijven lachen!
Pubers zijn naast af en toe een flinke bak werk en een slapeloze nacht aan piekeren, heerlijk leuke wezens. Ze kunnen opeens erg gevat uit de hoek komen, de grens van humor opzoeken en de gekste onhandigheden uithalen. Vergeet daarom ook zeker niet om te blijven lachen met jouw lieve puber! Zo houd je niet alleen af en toe de sfeer lekker luchtig en ontspannen, maar geef je jezelf ook de toestemming om niet constant bovenop alles te zitten. Je mag af en toe ook best een beetje de spot met ze drijven hoor! Daar zien ze gelukkig vaak zelf toch wel de lol van in (ben er wel op voorbereid dat ze met een rake come-back komen). Lachen blijft namelijk het beste wondermiddeltje voor een mama-puber band!