Remkje (42) is moeder van twee zonen van 13 en 10 jaar en getrouwd met Ferdinand. Ze heeft gewerkt als kindertherapeut, leerkracht BO en werkt nu als docent Nederlands in het VO. Remkje geeft elke week op Mama Glossy haar ongezouten mening over actuele zaken en ander moedergoed.
Onlangs in het nieuws: “Te veel lof van ouders heeft averechts effect”. Dat schrijft Trouw op basis van een onderzoek uit het tijdschrift Psychological Science. Ouders prijzen hun kinderen vaak de hemel in omdat ze denken dat positief opvoeden goed is voor hun kroost. Nu blijkt echter uit onderzoek dat te veel lof van ouders bij onzekere kinderen juist faalangst kan opwekken. Ouders geven vaak opgeblazen complimenten: 25 procent van hun complimenten bevat woorden als briljant, fantastisch, heel erg, geweldig of super. Onzekere kinderen gaan denken dat de lat te hoog ligt en dat wekt (faal)angst op. Angst zorgt ervoor dat onzekere kinderen juist uitdagingen uit de weg gaan om mislukking te vermijden.
Een oprecht complimentje op zijn tijd is natuurlijk niet verkeerd. Beter is het om het gedrag te prijzen in plaats van het kind zelf. Dus “Wat heb je dat goed gedaan” is beter dan “Wat ben je slim”. Met het laatste compliment zou je een kind extra druk op kunnen leggen dat het altijd maar slim moet zijn en geen fouten mag maken.
Ik denk dat het geven van overdreven complimenten bij kinderen die al wel veel zelfvertrouwen hebben, ook niet zo gezond is. Het leidt tot een houding bij kinderen dat ze alles wel kunnen en dat ze nergens moeite voor hoeven te doen. Als ze dan in de echte wereld tegenkomen dat je wél hard moet werken/studeren om iets te bereiken, kan de werkelijkheid wel heel koud op hun dak vallen. Het risico is dat ze geen reëel beeld krijgen van hun kunnen.
Kinderen moeten tegenwoordig ook maar zo fantastisch zijn. Neem nu dat overschot aan talentenjachten tegenwoordig. Met als dieptepunt, de CupCakeCup waar kinderen die niet kunnen bakken, cupcakes maken. Talentenjachten waar ook kinderen aan deelnemen die écht niet kunnen zingen, dansen of cakejes bakken. Waarom doe je dan mee aan zo’n talentenjacht? Ik zou het eerlijk tegen mijn kind zeggen als hij niet echt heel mooi kan zingen voordat hij mee gaat doen aan Holland Got Talent.
Het is de ‘Je kunt alles bereiken, als je maar wilt’-cultuur. Is natuurlijk niet waar. Sommige dingen zijn niet bereikbaar. Wees eerlijk, kijk naar je mogelijkheden en passies en haal daar je geluk uit en streef niet iets na wat niet haalbaar is. Dat voorkomt grote teleurstellingen en geeft kinderen een reëler beeld van zichzelf en hun leven.
Het geven van overdreven complimenten suggereert ook dat je ergens heel goed in moet zijn, dat je fantastisch moet zijn, of geweldig of super. En niet gewoon goed bent zoals je bent. Treurig vind ik dat.
Vergelijkbaar is het met belonen. Je zou denken dat het belonen van kinderen juist goed is. Maar niets is minder waar. Alfie Kohn heeft veel geschreven over onderwijs en opvoeden en schreef o.a. het boek ‘Punished by Rewards’. Een zeer interessante theorie dat je door beloningen juist gestraft wordt. Wat denken jullie daarvan? Meer hierover in een volgende column.