Remkje (42) is moeder van twee zonen van 13 en 11 jaar en getrouwd met Ferdinand. Ze heeft gewerkt als kindertherapeut, leerkracht BO en werkt nu als docent Nederlands in het VO. Remkje geeft elke week op Mama Glossy haar ongezouten mening over actuele zaken en ander moedergoed.
Als kersverse VO docent krijg je te maken met puberale pubers die helemaal niet uit zichzelf geïnteresseerd zijn in de lesstof en maar ternauwernood geïnteresseerd zijn in het halen van voldoendes. En sommigen hebben dát zelfs niet. Die zitten in de klas omdat ze daar horen te zitten, maar lijken blind en doof voor mijn pedagogische en didactische uitspattingen.
De enige manier lijkt het oeroude straffen van ongewenst en belonen van goed gedrag, de zogenaamde puppytraining. Voor wie mij een beetje volgt, heeft al twee keer een vurig pleidooi van mij kunnen lezen over het afschaffen van deze oude doctrine van belonen en straffen.
In mijn eigen gezin lijkt dat goed te lukken. Ik was al helemaal nooit zo van het belonen en straffen, simpelweg omdat ik er ook het nut niet van inzag en omdat ik er gewoonweg te zachtaardig voor ben…gevalletje zacht ei. Ik was en ben meer van de aanpak; bijsturen, uitleggen, gesprekken voeren en vervolgens loslaten. Misschien heb ik ook wel gewoon hele lieve kinderen getroffen, of misschien zijn ze juist zo schappelijk geworden omdat ik ze altijd serieus heb genomen en in hun waarde heb gelaten.
Als basisschool leerkracht was ik er ook niet zo van. Belonen deed ik wel, bijvoorbeeld smileys uitdelen als de kinderen mooi schreven en bij tien smileys mochten ze een edelsteentje uitzoeken. Totdat dat ook weer een gewoonte werd en ik het afgeschaft heb. Straffen was ik ook nooit zo goed in. Ik mopperde en bromde wel eens wat, legde ook veel uit en voerde gesprekken met ze. Ik zorgde ervoor dat er niet gepest en geplaagd werd en dat ze goed luisterden. Er was altijd een goed werkklimaat in mijn klas, waarschijnlijk doordat ik samen met de klas de mouwen opstroopte en we het schoolwerk als een soort klus klaarden. Naast saaie opdrachten, zorgde ik altijd voor leuke uitdagende opdrachten en veel afwisseling zodat iedereen ergens zijn ei in kwijt kon. En als iemand dan toch niet luisterde, strafte ik heel zeldzaam. Dan moest diegene eens in een pauze binnenblijven of een briefje schrijven over wat hij/zij gedaan had.
Zoals één van de leerlingen eens feilloos verwoordde: “Juf, jij gelooft niet in straf, want je hebt liever dat we lekker buiten spelen in de pauze en onze energie kwijt kunnen want dat vind je gezond voor ons. En als je ons in de pauze binnenhoudt, zijn we daarna nóg drukker.”
En zo was het.
En dan nu die pubers…! De meesten zijn best doordrongen van het feit dat de lessen ergens nuttig voor zijn, voor een verder gelegen doel dan het behalen van een goed cijfer. Want misschien is het handig om te leren hoe je een nette brief schrijft, dat je een grote woordenschat hebt en dat je weet hoe de werkwoordspelling gaat. Bovendien kan het leren schrijven van een mooi gedicht rond Valentijnsdag een handige vaardigheid zijn.
Maar dan zijn er van die bijzondere exemplaren die nergens het nut van inzien, die proberen elke les te verkletsen, die muiten en klieren. En dan is het antwoord van de docent: verwijderen uit de les en een uurtje nablijven. Een schoolbreed afgesproken regel. Het lijkt wel pubertraining in plaats van puppytraining. “Nee, het is geen straffen maar het leren aanvaarden van de consequenties” zegt men erover. Voor mij is dat toch een verkapt soort straffen hoor. Ik denk zomaar dat onze opvoeddeskundige Alfie Kohn (zie mijn vorige columns) dat ook zo ziet.
Zo had ik deze week mijn eerste twee pubers die moesten nablijven. Ze moesten de stof van die les die ze gemist (lees verkloot) hadden opnieuw maken. Dat deden ze, min of meer, na veel aansporing. Ze werden er niet warm of koud van. Na het uurtje nablijven, merkte ik op dat ze nu ook nog hun huiswerk voor de les van morgen moesten maken. Verbaasd keken ze me aan: “Dat ga ik echt niet doen hoor mevrouw!”
‘Mevrouw’ dat dan weer wel.
Help Alfie Kohn..! Help!